Γάγγλιο: είναι επικίνδυνο;

05/12/2019 eidikeuomenoi.gr Άρθρα, 0

Τα γάγγλια (ή γαγγλιακές κύστες) είναι πολύ συχνά και εντοπίζονται συνήθως στον καρπό. Μπορούν επίσης να εμφανιστούν στους αστραγάλους και τα πόδια. Πρόκειται για εξογκώματα που μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά ή σταδιακά. Είναι συνήθως στρογγυλά ή ωοειδή και πληρούνται με ένα υγρό που μοιάζει με ζελέ. Η αιτία που προκαλεί την ανάπτυξη ενός γαγγλίου είναι άγνωστη. Πρόκειται όμως για καλοήθη όγκο που ξεκινά με έναν μίσχο είτε από κάποιο οστό, είτε από το περίβλημα τενόντων. Ο ασθενής διαπιστώνει μια ελαστική διόγκωση κάτω από το δέρμα του, που μπορεί να αυξομειώνεται σε μέγεθος ανάλογα με το πόσο χρησιμοποιεί το χέρι του.

Τα μικρά σε μέγεθος γάγγλια είναι σε μεγέθους «μπιζελιού», ενώ τα μεγαλύτερα μπορούν να έχουν διάμετρο περίπου 2,5 εκατοστών. Τέλος, μπορεί να είναι επώδυνα εάν πιέσουν ένα κοντινό νεύρο ενώ επίσης η θέση τους μπορεί μερικές φορές να επηρεάσει την κίνηση των αρθρώσεων.

Συμπτώματα

Πόνος: Τα γάγγλια είναι συνήθως ανώδυνοι, αλλά εάν πιέζουν κάποιο νεύρο – ακόμα κι αν είναι πολύ μικρό ώστε να σχηματίσει μία αξιοσημείωτη διόγκωση- μπορεί να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα ή/και μυϊκή αδυναμία.

Τοποθεσία: Συνήθως αναπτύσσονται κατά μήκος των τενόντων ή των αρθρώσεων των καρπών ή των χεριών. Τα επόμενα πιο κοινά σημεία είναι οι αστράγαλοι και τα πόδια.

Σχήμα και μέγεθος: Τα γάγγλια είναι στρογγυλά ή «οβάλ» και συνήθως έχουν διάμετρο μικρότερη από 2,5 εκατοστά. Ορισμένα είναι τόσο μικρά που δεν γίνονται αισθητά. Το μέγεθος μιας κύστης έχει αρκετές διακυμάνσεις και συχνά αυξάνεται όταν η άρθρωση χρησιμοποιείται από επαναλαμβανόμενες κινήσεις.\

Πότε για να επισκεφτείτε τον γιατρό/ορθοπαιδικό σας

Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε ένα μεγάλο εξόγκωμα ή πόνο στον καρπό, στο χέρι, στον αστράγαλο ή στο πόδι.

Αιτιολογία

Είναι άγνωστο ακόμα τι ακριβώς προκαλεί την ανάπτυξη μιας γαγγλιακής κύστης. Αυξάνεται από μια άρθρωση ή το περίβλημα ενός τένοντα, που μοιάζει με ένα μικρό μπαλόνι νερού σε ένα μίσχο, και φαίνεται να συμβαίνει όταν ο ιστός που περιβάλλει μια άρθρωση ή έναν τένοντα διογκώνεται. Μέσα στην κύστη είναι ένα παχύ λιπαντικό υγρό παρόμοιο με αυτό που βρίσκεται στις αρθρώσεις ή γύρω από τους τένοντες.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση γαγγλίου

Το φύλο και η ηλικία: Τα γάγγλια μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιονδήποτε, αλλά εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 20 έως 40 ετών.

Οστεοαρθρίτιδα: Τα άτομα που έχουν εκφυλιστικού τύπου αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα) στις αρθρώσεις των δακτύλων που είναι πιο κοντά στα νύχια (ονυχοφόρες φάλαγγες) είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν γάγγλια κοντά σε αυτές τις αρθρώσεις.

Πρόκληση τραυματισμού στις αρθρώσεις: Οι αρθρώσεις ή οι τένοντες που έχουν τραυματιστεί κατά το παρελθόν είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν κύστεις γαγγλίων.

Ιατρικό Ιστορικό και Φυσική Εξέταση

Κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας με το γιατρό, ο γιατρός σας θα συζητήσει το ιατρικό ιστορικό και τα συμπτώματά σας. Μπορεί να σας ρωτήσει για πόσο καιρό είχατε το γάγγλιο, αν αλλάζει σε μέγεθος και αν είναι επώδυνο.

Μπορεί να εφαρμοστεί πίεση για τον εντοπισμό οποιασδήποτε ευαισθησίας. Επειδή ένα γάγγλιο είναι γεμάτο με υγρό, είναι ημιδιαφανές. Ο γιατρός σας μπορεί να φωτίσει την κύστη με το φως ενός φακού για να δει εάν το φως την διαπερνά.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Απλή ακτινογραφία: Αυτές οι δοκιμές δημιουργούν σαφείς εικόνες για πυκνές δομές, όπως τα οστά. Παρότι με τις ακτίνες Χ δεν θα διαγνωστεί το γάγγλιο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκλείσουν άλλες καταστάσεις, όπως αρθρίτιδα ή όγκοι οστών.

Μαγνητική τομογραφία (MRI) ή υπερηχογράφημα: Αυτές οι δοκιμές απεικόνισης μπορούν να δείξουν καλύτερα τους μαλακούς ιστούς όπως ένα γάγγλιο. Μερικές φορές απαιτείται μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα για να βρεθεί ένα «κρυφό» γάγγλιο το οποίο δεν είναι ορατό ή να διαφοροδιαγνώσει κανείς τη γαγγλιακή κύστη από άλλους όγκους.

Θεραπεία

Ουσιαστικά, οι λόγοι που θα μας οδηγήσουν στην αντιμετώπισή τους είναι:

• Αισθητικοί
• Πόνος από την πίεση των νεύρων ή από τη τριβή των τενόντων

Α) Μη χειρουργική θεραπεία

Η αρχική θεραπεία ενός γαγγλίου δεν είναι χειρουργική.

• Παρατήρηση-παρακολούθηση: Επειδή το γάγγλιο είναι ένας καλοήθης όγκος και μπορεί να εξαφανιστεί (αυτοΐαση), εάν δεν έχετε συμπτώματα, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει να περιμένει και να το παρακολουθεί ώστε να βεβαιωθεί ότι δεν συμβαίνουν ασυνήθιστες αλλαγές.
• Ακινητοποίηση: Η δραστηριότητα συχνά προκαλεί αύξηση του μεγέθους των γαγγλίων και επίσης αυξάνει την πίεση επί των νεύρων, προκαλώντας πόνο. Ένα στήριγμα καρπού ή ένας νάρθηκας μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει μείωση του μεγέθους του γαγγλίου. Καθώς ο πόνος μειώνεται, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει ασκήσεις για να ενισχύσει τον καρπό και να βελτιώσει την εμβέλεια της κίνησης.
• Αναρρόφηση: Εάν το γάγγλιο προκαλεί πολύ πόνο ή περιορίζει δραστικά τις δραστηριότητες, το υγρό μπορεί να αφαιρεθεί. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται αναρρόφηση. Η περιοχή γύρω από τη γαγγλιακή κύστη αμβλύνεται και η κύστη τρυπιέται με βελόνα έτσι ώστε να μπορεί να αφαιρεθεί το υγρό. Η αναρρόφηση συχνά αποτυγχάνει να εξαλείψει το γάγγλιο επειδή δεν έχει αφαιρεθεί η «ρίζα» ή η σύνδεση με το περίβλημα των αρθρώσεων ή τένοντα. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις, το γάγγλιο επιστρέφει μετά από μια διαδικασία αναρρόφησης.

Β) Χειρουργική θεραπεία

• Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση εάν τα συμπτώματά σας δεν απαλλαγούν με μη χειρουργικές μεθόδους ή αν το γάγγλιο επιστρέφει μετά από αναρρόφηση. Η διαδικασία για την αφαίρεση μιας κύστης γαγγλίου λέγεται εκτομή.
• Η χειρουργική επέμβαση-εκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση της κύστης καθώς και μέρους του εμπλεκόμενου κοινού περιβλήματος του τένοντα, το οποίο θεωρείται και η «ρίζα» του γαγγλίου. Ακόμη και μετά την εκτομή, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα το γάγγλιο να επανεμφανιστεί.
• Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, σε πλήρως εξοπλισμένη κλινική. Διαρκεί συνήθως γύρω στα 30 λεπτά.
• Ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει στη κλινική και φεύγει αμέσως μετά για το σπίτι του. Οι κινήσεις των δακτύλων ενθαρρύνονται από την πρώτη στιγμή.
• Η πρώτη αλλαγή γίνεται στο ιατρείο, μετά από δύο μέρες, όταν τοποθετείται μια πιο ελαφριά περίδεση. Τα ράμματα αφαιρούνται στις δύο βδομάδες στο ιατρείο.
• Στη δουλειά επανέρχεστε σχεδόν αμέσως μετά, όταν έχει υποχωρήσει ο πόνος και έχετε ανακτήσει τη δύναμη του καρπού.

Πιθανές επιπλοκές

Όπως σε κάθε χειρουργείο πάντα υπάρχει ο κίνδυνος της μικροβιακής επιμόλυνσης. Κάτι τέτοιο όμως είναι σπάνιο και αντιμετωπίζεται με επιτυχία με την βοήθεια αντιμικροβιακών φαρμάκων. Μια μικρή ευαισθησία πάνω στη χειρουργική τομή υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου. Στα γάγγλια, πάντα υπάρχει η πιθανότητα της επανεμφάνισής τους, στο ίδιο ή σε διαφορετικό σημείο.

Επόμενα βήματα παρακολούθησης

• Μετά από απλή αναρρόφηση, ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να αρχίσετε την κινείτε την άρθρωση αμέσως μετά τη διαδικασία.
• Πιθανότατα, μετά τη χειρουργική επέμβαση, η άρθρωση σας θα ναρθηκοποιηθεί για 7-10 ημέρες. Ένας νάρθηκας είναι ένα σκληρό περιτύλιγμα που θα σας εμποδίσει να κινήσετε την άρθρωση σας.
• Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο νάρθηκας για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν βοηθάει πραγματικά και ενθαρρύνεται η χρήση της άρθρωσης αμέσως μετά τη θεραπεία.
• Ο γιατρός σας μπορεί να σας ζητήσει να επιστρέψετε για έλεγχο μετά από τη χειρουργική επέμβαση και θα αποφανθεί εάν απαιτείται φυσικοθεραπεία.

Ναούμ Συμεών, MD, MSc

ΟΕΝΓΕ για αστική αποζημίωση σε νοσοκομειακούς ιατρούς Γιορτινό τσεκάπ